Yetişkinlerde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

Yetişkinlikte dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, çocuklukta fark edilmeden sürebilen ve yaşamın ileri dönemlerinde de etkisini sürdürebilen nörogelişimsel bir bozukluktur. Bu durumda kişi, dikkatini sürdürmekte, zamanı organize etmekte, görevleri tamamlamakta ve duygusal tepkilerini düzenlemekte güçlük yaşayabilir. Hiperaktivite genellikle çocuklukta gözle görülür bir hareketlilik biçimindeyken yetişkinlikte daha çok içsel huzursuzluk, düşünce akışında hızlanma veya zihinsel yoğunluk şeklinde kendini gösterebilir.

Yetişkinlerde bu tablo; sık unutkanlık, erteleme eğilimi, aynı anda birçok işe başlama ancak bitirmekte zorlanma, dikkat gerektiren ortamlarda zihinsel kaymalar, konuşma sırasında sabırsızlık ve içsel gerginlik gibi belirtilerle gözlenebilir. Bu özellikler çoğu zaman yüksek işlevsellik, mükemmeliyetçilik ya da son anda gösterilen performansla maskelenebilir. Bu nedenle kişi uzun süre durumunun farkına varmayabilir.

Yetişkinlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun yönetiminde yapılandırılmış günlük rutin, zamanı görselleştirmeye yardımcı araçlar, görevleri küçük parçalara ayırmak, hatırlatıcı sistemler kurmak ve öz-düzenleme becerilerini geliştirmek önemli görülmektedir. Kişinin gündelik işlevselliğinde belirgin bozulma, yoğun erteleme davranışı, unutkanlık, motivasyon düşüklüğü ya da duygusal dalgalanmalar söz konusuysa profesyonel destek alınması önerilir.

Psikoterapi süreci, kişinin kendini tanımasına, işlevsel olmayan davranış örüntülerini fark etmesine ve içsel gerilimi düzenlemesine yardımcı olabilir. Gerekli görülen durumlarda psikiyatrist değerlendirmesiyle ilaç tedavisi de sürece eklenebilir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, uygun müdahale ve destekle yönetilebilir bir durumdur.

Kaynak: Yaşar, A. B., & Aydın, S. (2024, Mayıs). Yetişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu: Tanımak, yönetmek ve birlikte yaşamak. Psikonet Yayınları. Neuy-Bartmann, A. (2022). Çocuklarda ve yetişkinlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu: Tanı ve baş etme yolları (A. Dirim, Çev.). İletişim Yayınları.